Diskalkuli, matematiksel becerilerin gelişiminde meydana gelen, zorluklarla ilerleyen bir öğrenme bozukluğudur. Çocukların %5’inde görülen bu öğrenme güçlüğü erkek çocuklarda kız çocuklarına göre daha fazla görülmektedir. Çocukluk döneminde fark edilen bu durum uygun destek sağlanmadığında ömür boyu devam edebilmektedir.
Diskalkuli nedir?
Diskalkuli, matematikle ilgili işlemleri kavrama ve hesaplama gibi durumlarda kişinin yaşadığı güçlük olarak tanımlanmaktadır. Diskalkuliye sahip bireyler, toplama ve çıkarma gibi basit işlemleri yapmakta zorlanabilmektedirler. Bunun yanında saati söylemekte ve para üstünü hesaplamakta da çoğu zaman zorlanmaktadırlar.
Kişiler günlük hayatta karşılaşılan bu matematiksel hesaplamalarda zorlandıkları için bu durum onlar için stresli bir hale gelebilmektedir. Diskalkuli, ömür boyu sürebilen bir durumdur. Fakat doğru yöntemlerle kişilerin matematikle ilgili yaşadığı güçlükler hafifletilebilmektedir.
Diskalkuli belirtileri nelerdir?
Diskalkuli belirtileri her bireyde farklı şekilde ortaya çıkabilmektedir. Fakat genel olarak bazı ortak belirtilerle kendini göstermektedir. Diskalkulinin en belirgin belirtisi kişinin sayı kavramını anlamada ve sayısal işlemleri yapmada zorluk çekmesidir.
Bunun yanında diskalulisi olan bireylerde görülen belirtiler şu şekildedir:
- Kişinin işlem yaparken sürekli parmaklarını kullanması
- Sayıların sırasını karıştırması
- Toplama ve çıkarmada zorluklar yaşaması
- Yönleri hatırlamada güçlük
- Para üstü hesaplamada güçlük çekme
- Zamanı anlatmada zorluk çekme
- Matematiksel sembolleri karıştırma
- Kişinin sağını ve solunu karıştırması
Diskalkuli tedavisi nasıl yapılır?
Diskalkuli için bilinen kesin bir tedavi yöntemi bulunmamaktadır. Fakat kişilerin ihtiyaçlarına göre hazırlanan özel eğitim ve destek programları bulunmaktadır. Bu programlar sayesinde diskalkulinin belirtileri azaltılabilmektedir.
Diskalkuli ömür boyu süren bir öğrenme güçlüğüdür. Fakat erken teşhisle kişilerin yaşam kaliteleri artırılabilmektedir. Diskalkuli tanısı koyabilmek için herhangi bir tahlil bulunmamaktadır. Bunun yerine uzmanlar tarafından kişilere matematiksel becerileri ölçmek için diskalkuli testi yapılmaktadır. Bunun sonucunda da tedavi yöntemine karar verilmektedir.
Diskalkuli tedavisinde kullanılan özel eğitim ve destek programlarından bazıları şunlardır:
- Diskalkulisi olan öğrenciler için okul ortamında özel eğitim planları hazırlanmaktadır. Bu planlara “Bireyselleştirilmiş Eğitim Programları (BEP)” denilmektedir.
- Diskalkulisi olan bireyler için bir diğer seçenek özel eğitim desteğidir. Alanında uzman öğretmenler tarafından birebir veya küçük gruplar halinde matematik alanında eğitimler verilmektedir.
- Diskalkulisi olan kişiler pek çok eğitsel uygulamalar sayesinde oyunlaştırılmış ortamlarda pratik yapabilmektedirler. Bu da kişilerin sayı kavramını anlaması ve pekiştirmesi için kolaylık sağlamaktadır.
- Diskalkuli, özellikle öğrencilerde başarızlık hissi ve özgüven eksikliği gibi duygusal problemlere yol açabilmektedir. Bu yüzden akademik desteğin yanında psikolojik destek almak da öğrenme sürecini olumlu etkilemektedir.
- Diskalkulide aile eğitimi ve desteği de oldukça önemlidir. Bu süreçte ailelerin çocuklara destekleyici bir yaklaşım sergilemesi çocuğun gelişim sürecine olumlu katkı sağlamaktadır. Bu yüzden ailelerin diskalkuli hakkında bilgi sahibi olması önemlidir.
Diskalkuli, toplumda fazla bilinmeyen ama bireyin akademik hayatını ve günlük yaşamını doğrudan etkileyen bir öğrenme güçlüğüdür. Sayılarla ilgili problem yaşaması kişinin başarısız ya da isteksiz olduğu anlamına gelmemektedir. Sadece kişinin farklı bir öğrenme yoluna ihtiyaç duyduğunu göstermektedir. Bu süreçte erken tanı ve kişiye özel eğitim programlarının yapılması diskalkulinin etkilerini azaltabilmektedir.
Ailenin ve eğitimcilerin bilinçli ve destekleyici bir yaklaşım sergilemesi kişinin bu süreci olumlu bir şekilde sürdürmesinde oldukça önemlidir. Bu yüzden kişiyi doğru yöntemlerle hem akademik hem de psikolojik açıdan desteklemek gerekmektedir.